Verbindende communicatie: de sleutel tot betere samenwerking én welzijn op het werk
Communicatie is key! Het zit verweven in ons werk. Goed samenwerken, ons gehoord en begrepen voelen, uitdagingen en problemen aankaarten, zonder conflicten te creëren, … Dat willen we allemaal wel. En toch loopt communicatie op de werkvloer vaak mis. Zelfs wanneer de intenties goed zitten. Hoe komt dat? En belangrijker nog: hoe kan het beter?
Waar loopt het mis in communicatie?
Bij communicatie gaan we er vaak vanuit dat een boodschap precies zó overkomt, zoals we die bedoelen. Maar in de realiteit zijn er heel wat factoren die het goed aankomen van de boodschap mee beïnvloeden:
- Non-verbale signalen (gezichtsuitdrukking, intonatie, houding),
- De context (tijdstip, locatie, spanningsniveau),
- De relatie tussen de personen (hiërarchie, geschiedenis),
- De gemoedstoestand van beide partijen.
Heel wat zaken die voor mogelijke ruis op de lijn kunnen zorgen. We botsen ook al eens op de kloof tussen intentie en impact. ‘Ik bedoelde dat niet slecht’ of ‘het was maar om te lachen bedoeld’, twee uitspraken die we regelmatig horen en die de aanleiding kunnen zijn van een serieuze kink in de kabel.
Waarom loopt het zo vaak mis in communicatie?
Waar mensen samenwerken, ontstaan onvermijdelijk verschillen. Dat is normaal. Maar wanneer deze verschillen de relatie onder druk zetten — bijvoorbeeld door verwijten/beschuldigende communicatie, onuitgesproken verwachtingen, of geroep — kan dat leiden tot reactieve patronen waarbij we ons in de communicatie gaan terugtrekken (vlucht-reactie), voor de tegenaanval gaan (vecht-reactie), niet kunnen reageren (bevries-reactie) of interactie in zijn geheel gaan vermijden.
Als deze patronen zich herhalen, verstrikt een team zich in niet-constructieve communicatie en onderhuidse spanningen. Daarom is inzicht in wat er onderliggend leeft in die communicatiepatronen cruciaal voor duurzame samenwerking.
Wat is verbindende communicatie dan?
Verbindende communicatie draait rond vier kernprincipes:
- Verbinding met jezelf
Herken je eigen gevoelens, emoties en noden. Vraag jezelf af: Waarin word ik geraakt? Wat is voor mij belangrijk? - Verbinding met de ander
Toon oprechte nieuwsgierigheid naar wat de ander beweegt. Niet: “Waarom doe je zo?” maar: “Ik zie dat je geprikkeld reageert. Kan je me helpen begrijpen wat er speelt?” - Authentiek spreken
Spreek vanuit jezelf. Geen beschuldigingen of eisen, maar woorden die respect tonen én tegelijk duidelijk maken wat jij nodig hebt. - Een open houding
Vermijd manipulatie, verwijt of oordeel. Focus op wat je kan waarnemen (observatie), wat dit met jou doet (gevoel), waar je nood aan hebt (behoefte), en wat de andere daarin kan doen (verzoek). Dit helpt om uit de reactieve patronen te blijven.
Wat levert het op?
Wie inzet op verbindende communicatie:
- gaat effectiever samenwerken,
- leert constructief omgaan met conflict,
- geeft en ontvangt betere feedback,
- kan grenzen aangeven zonder verwijten,
- bespreekt welzijnsthema’s op een open en veilige manier,
- én bouwt aan een werkcultuur van respect en vertrouwen.
Het is dus niet enkel een ‘soft skill’, maar ook een mooi meegenomen vaardigheid voor meer welzijn, performantie én groei.
Begin bij luisteren — écht luisteren
Verbindend communiceren begint bij luisteren. Niet alleen naar de ander, maar ook naar jezelf. Durf te vertragen, stil te staan bij wat je ervaart, en te vragen wat de ander nodig heeft.
En ja, dat is oefenen. Oefenen. Oefenen.
Verbinding is een menselijke basisbehoefte — op elk niveau van de organisatie.
Verbindende communicatie is geen trucje. Het is een uitnodiging. Om eerlijk te zijn over wat we nodig hebben, om nieuwsgierig te blijven naar de ander, en om het contact niet te verliezen — net op de momenten dat het moeilijk wordt.
Een verbindend gesprek begint niet bij de juiste woorden. Het begint bij aanwezig zijn, en luisteren met volle aandacht.
